Mój pradziadek Jan Mieczysław Komski, urodził się 3 lutego 1915 roku w Birczy koło Przemyśla a zmarł w USA 20 lipca 2002 r. O dziecka był zdolny, pięknie rysował i malował, dlatego przed wojną w latach 1934 –1939 studiował na Akademii Sztuk Pięknych i skończył studia niewiele przed wybuchem wojny. Zawsze pamiętał o Brzozowie, gdzie mieszkała jego rodzina. Tu przyjeżdżał, kiedy tylko mógł, mówił, że to jego miasto. Kiedy rozpoczęła się wojna postanowił przedostać się do Francji, do wojska. Przekraczając granicę ze Słowacją został złapany przez niemiecką straż graniczną i oddany Gestapo. Przewieziony został do Tarnowa do więzienia, gdzie nie przyznał się jak się nazywa, podał tam, że nosi nazwisko Jan Baraś. Stamtąd trafił do obozu Auschwitz z pierwszym transportem więźniów, jego numer to 564. W grudniu 1942 roku uciekł z tego obozu, ale nie cieszył się za długo wolnością, bo w miesiąc później w Krakowie wpadł w ręce Niemców w czasie łapanki na dworcu kolejowym. Znowu został aresztowany i zawieziony do więzienia na ulicy Montelupich. Po siedmiu miesiącach pobytu tam trafił do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, ale teraz miał fałszywe” papiery” na nazwisko Józef Nosek. Stąd wysłano go do obozu w Buchenwaldzie, a potem do obozu w Gross-Rosen. Tam doczekał wyzwolenia przez wojska amerykańskie. Do 1949 r. przebywał w obozie przejściowym w Bawarii a potem wyjechał do Ameryki. Pracował jako grafik w gazecie The Washington Post używając pseudonimu artystycznego z lat wojny, czyli – Jan Banaś. Malował i rysował obrazy pokazujące życie w obozach koncentracyjnych. Miał wiele wystaw swoich obrazów i rysunków w USA. 

    Mój dziadek Jan Komski, przez lata starał się o sprowadzenie do Brzozowa choćby części jego grafik, bowiem Brzozów to było jego ukochane miasto. Niestety, okazało się, ze swe zbiory przeznaczył dla muzeum oświęcimskiego. Obecnie nie są jeszcze eksponowane, ale po uruchomieniu nowej ekspozycji , zostaną wystawione dla zwiedzających. Dowiedziała się o tym moja mama będąc z wycieczką w Oświęcimiu. Kiedy okazało się, ze jest potomkiem Jana Mieczysława Komskiego, nastąpiła konsternacja, bowiem pracownicy naukowi muzeum uważali, że rodzina jego mieszka wyłącznie w USA. Czekamy na otwarcie wystawy, a tymczasem sylwetkę swego pradziadka przedstawiam czytelnikom portalu, bo godzien jest tego, aby znać jego dzieje, także w kontekście Brzozowa. 

                        Jakub Ciesielski

     Cerkiew filialna, greko-katolicka p.w. św. Mikołaja. Zbudowana w 1864 r., może na miejscu starszej z 1789 r. Opuszczona. Orientowana. Murowana z kamienia, potynkowana. Prostokątna, z węższym prezbiterium zamkniętym półkoliście. Od północy niewielka czteroboczna zakrystia, od zachodu niska drewniana wieża konstrukcji słupowej, na rzucie prostokąta. 

     Wewnątrz stropy płaskie. Okna zamknięte półkoliście. Wieża o dwóch kondygnacjach, rozdzielonych wydatnym zadaszeniem, łączącym się z okapem nawy; ściany w dolnej kondygnacji szalowane deskami, w górnej niecą węższej pobite gontem. Dach dwuspadowy o wspólnej kalenicy nad korpusem, prezbiterium i wieżą, pobity blachą z czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę. Polichromia mal. Izydor Włodzimierz Lisowski 1921. 

     Dzwonnica wzniesiona zapewne współcześnie z cerkwią. Murowana, potynkowana. W dolnej kondygnacji brama zamknięta półkoliście, w górnej trzy wąskie, półkoliście zamknięte arkady na pomieszczenie dzwonów. Dach, był kiedyś czterospadowy pobity gontem.

 ( na podstawie: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XIII, z.2)

Cerkiew dawnej parafii greko-katolickiej p.w. Podwyższenia Krzyża, zbudowana w 1889 r., położona na niewielkim wzniesieniu. Drewniana o konstrukcji zrębowej, na kamiennym podmurowaniu. Dwudzielna. Prezbiterium prostokątne, przy nim od strony północnej, niewielka zakrystia. Nawa główna także na rzucie prostokąta z kruchtą od zachodu. Krzyż ołtarzowy z I poł. XIX w., cynowy, uszkodzony. Wyryte przedstawienia Chrystusa Ukrzyżowanego, z symbolami czterech ewangelistów na awersie i z Chrystusem Boleściwym z Matką Boską Bolesną, dwoma aniołami i Duchem Św. na rewersie. Lichtarze drewniane z XVIII/XIX w. Zewnętrzne ściany szalowane deskami. Dach z czworoboczną wieżyczką o piramidalnym hełmie. Cerkiew po 1946 r. pełniła funkcję kościoła rzymsko-katolickiego (filialnego). Odnowiona w 1948 r. Po wybudowaniu nowego kościoła, zamknięta.

Na pobliskim cmentarzu dwa nagrobki przypominające o społeczności greko-katolickiej.

(jww)

(np. Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, T.XIII, z.2,Warszawa 1974; fot. z 2011 r.)