Tu gdzie przepływa rzeka Stobnica,

z obu stron osiadła wioska Grabownica.

Przez las grabowy ta wieś nazwana,

od księcia Opolczyka Piotrowi nadana.

Niewiele tu ludzi w początku mieszkało,

rzecz pewna w kronice coś się przechowało:

trochę zabudowań i stawy z rybami,

dwa młyny i barcie przestare z pszczołami.

Za wiele dziczyzny w owych czasach było,

po ciernistych borach i norach się kryło.

Zgłodniałe jastrzębie wiosłujące skrzydłami,

polując na zdobycz przed wsią i lasami.

Jak tu praojcowie żyli i o wszystko dbali,

prawa święcie strzegli i uczciwie pracowali.

A kobiety pomagały, włókna przędły, płótna prały,

w różnych znojach życia lata upływały.

Nie było oświaty ni szkoły ni sztuki,

nie czytali gazet, nie było nauki.

Przy kądzielach były spędzane wieczory,

bo na dzień czekały pańszczyźniane dwory.

Był właściciel dworu, Starzeński się nazywał,

patrząc na pustki ugorów, do pracy ludzi wzywał.

Wzywał, prosił, straszył lecz to nadaremnie,

dobrą myślą oddał dwór na akademię.

Czuł się lud tej wsi spokojny,

gdyby nie szkodziły wojny.

Są wspomnienia, że tu we wsi, nawet i Tatarzy przeszli,

co popadli to grabili i kościółek też spalili.

A po wojnie jak po burzy, za sanacji,

nieco we wsi było już inaczej.

Wprowadzono we wsi szkołę, rozbudowano kopalnię ropy,

co mogli zarobić już niektóre chłopy.

Znów ostatnia wojna była, jako burza się wtargnęła,
nikt nie wiedział skąd się wzięła.
Ta niemiecka faszystowska,
znowu strach i zniszczenia przeszła wioska.

Teraz już odbudowana nasza Grabownica
stara wioska ukochana 600-leciem się zaszczyca!

Zboże już wyrżnięto, leży już w stodole,

właśnie dzisiaj święto urządzamy w kole,

zebrali się wszyscy w piękny dzień sierpniowy,

by uczcić z radością wieniec dożynkowy.

Uwiły go z koła wszystkie gospodynie,

a trzeba tu dodać, że są to mistrzynie,

wiły go dokładnie, a przy tym radziły,

że zbiory w tym roku bardzo dobre były.

Wzbogaca nas rola, daje więcej plonów,

czy to z pól szerokich, czy wąskich zagonów,

nie mierzysz jak dawniej ziarenek miarkami,

lecz teraz rolniku ważysz je tonami.

Po dwudziestu latach, wiele się zmieniło,

budownictwo w miastach i na wsiach ruszyło,

mamy wiele fabryk, zatrudnionych ludzi,

wszyscy gdzieś pracują i nikt się nie nudzi.

Produkują maszyn fabryki bez liku,

bardzo nowoczesne dla ciebie rolniku,

abyś doskonalił swą pracę na roli

i już nie narzekał, że kręgosłup boli.

Abyśmy na roli chętniej pracowali

i coroczne plony obfitsze zbierali,

a już po zbiorach, trudach i znoju,

usiądź rolniku przy książce w pokoju.

Czytać trzeba dużo i innych zachęcać,

o wszystkich nawozach, by ziemię ulepszać

i jak płodozmiany należy stosować,

oby naszej roli sobie nie zmarnować.  

Staje przed wami mała dziecina,

chcę Was pocieszyć niby ptaszyna,

staję z radością jak tylko mogę,

chcę Wam wyścielić kwiatami drogę.

Aby ta droga była wspaniała,

dla Was obojga bardzo wytrwała,

niech Wam lśni gwiazda na każdym kroku,

a szczęście sprzyja każdego roku.

A gdy staniecie u stóp ołtarza,

niech Bóg miłością Was wciąż obdarza,

niech błogosławi swymi łaskami,

z Matką Najświętszą i aniołami.

Rodzice wasi niech znak krzyża czynią,

by błogosławieństw zdrój na Was spłynął,

zdrój wody żywej i dużo miłości,

a Jezus niech zawsze w waszych sercach gości.

    Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Grabownica Starzeńska wydało tomik wierszy Wiktorii Burnat „Mojej Ziemi”. Wiktoria Burnat, nieżyjąca od blisko dwudziestu lat poetka ludowa była ważną postacią dla swojej wiejskiej społeczności. Poetka była aktywną członkinią Koła Gospodyń Wiejskich w Grabownicy Starzeńskiej. Haftowała gorsety, rzeźbiła „beczułeczki”, świątki i zwierzątka, wykonywała piękne wieńce dożynkowe. W swoich wierszach, pisała o żniwach, o trudzie rolników, o radości dożynkowego święta. Wszystkie rocznice wydarzeń ważnych dla Grabownicy uświetniała swymi wierszami, które sama z przejęciem deklamowała. Z radością i humorem podchodziła do pełnego trudów i wrażeń życia, z przekorą i zadziornością akcentując wagę spraw (pięknie pisała choćby o kobietach). Za twórczość poetycką w dniu śmierci 28.01.1996 r  została wyróżniona na Ogólnopolskim Konkursie Poetów Ludowych „Wrzeciono” w Nowej Sarzynie.

    Tak jak w 1996 r Stowarzyszenie „Majdaniarze” z Nowej Sarzyny ukoronowało działalność Wiktorii Burnat przyznaniem wyróżnienia, tak też teraz przyczyniło się do zachowania spuścizny poetki ludowej. Skład, redakcja techniczna i wszelkie kwestie związane z wydaniem tomiku zostały wykonane przez związanego  z „Majdaniarzami” poetę ze Stalowej Woli Kazimierza Lindę. Na łamach portalu chcę jeszcze raz podziękować Panu Kazimierzowi za bezinteresownie wykonaną pracę i wszelką pomoc przy wydaniu tej pięknej twórczości.

    Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Grabownica Starzeńska realizując projekt Grabownickiego Szlaku Literackiego, podejmuje obowiązek przekazania kolejnym pokoleniom piękna literackich obrazów kreślonych przez twórców związanych z Grabownicą Starzeńską. W drugiej połowie XX i w obecnym wieku jest co najmniej 8 poetów pochodzących z Grabownicy; znanych, nagradzanych i uznanych: Wiktoria Burnat, Hermina Zubel, Maria Kulon, Kazimierz Michańczyk, Urszula Skrabalak, Ryszard Kulman, Bogdan Miś oraz najmłodsza laureatka „Wrzeciona” (2014) Anna Sawicka. Nie wszyscy mają swoje wydania twórczości, a część wymaga wznowień i ponownego opracowania. Znakomita współpraca z Panem Kazimierzem Lindą, pozwala żywić nadzieję na kontynuację działalności wydawniczej w przyszłości. Trzeba bowiem pamiętać, że każde wydanie twórczości, szczególnie osób tak zasłużonych, przyczynia się do ożywienia i rozwoju ruchu poetyckiego, a możliwość wpisania się w wielkie tradycje wydawnicze Ziemi Brzozowskiej jest niewątpliwym zaszczytem.

Tadeusz Stępień

Od redakcji: Wybrane wiersze z tego tomiku znajdą czytelnicy w dziale "Poezja i proza" z zakładce autorki.