Święty Wawrzyniec – patron żniwiarzy

     W lipcu każdego roku, na tle rozgwieżdżonego nieba zauważyć można roje szybko mknących meteorów, zwanych perseidami. Poetycka wyobraźnia ludowa, skłaniająca się raczej do czytania w niebie niźli w książkach, kojarzyła je ze łzami płaczących planet. Bywało jednak, że ów deszcz spadających gwiazd nasilał się około 10 sierpnia. Mówiono wówczas o nich, chyba nieprzypadkowo, że są łzami św. Wawrzyńca, którego Kościół czci 10 sierpnia.

Święty Wawrzyniec urodził się około roku 230 w mieście  Huesca w Hiszpanii, jako syn zamożnych rodziców.  Nie wiadomo jednak, z jakiego powodu i kiedy opuścił ojczyznę i przeniósł się do Rzymu. Pewne jest natomiast to,  że papież Sykstus II ustanowił go jednym z siedmiu diakonów Kościoła. Do jego obowiązków – oprócz posługiwania papieżowi  przy sprawowaniu Eucharystii – należał dozór nad majątkiem kościelnym oraz opieka nad ubogimi. Gdy za panowania cesarza Waleriana wybuchło w Rzymie prześladowanie chrześcijan, uwięziono i skazano na śmierć papieża Sykstusa II, ponieważ nie chciał złożyć ofiary Marsowi, będącemu opiekuńczym bóstwem tego miasta.

Opis męki wielkiego diakona mówi, że Wawrzyniec został wyłączony z grupy skazanych na śmierć. Namiestnik rzymski liczył na to, że namową i obietnicami, a w razie potrzeby torturami, wymusi na Wawrzyńcu oddanie całego majątku kościelnego w jego ręce. Ten jednak w oznaczonym dniu ukazał namiestnikowi swój największy skarb, jakim była rzesza najbiedniejszych mieszkańców Rzymu, którymi się opiekował. To są, klejnoty, to jest kosztowny naszyjnik Kościoła, to nasze bogactwo… miał wypowiedzieć święty diakon. Zawiedziony tyran kazał zastosować wobec Wawrzyńca wymyślne tortury, by w końcu przypalać go na rozgrzanych rusztach i tak święty zginął. Ciało męczennika, który poniósł śmierć 10 sierpnia 258 r., pogrzebał św. Justyn- kapłan. Niezwykłe okoliczności jego śmierci rozbudziły jego kult. Imię Jego włączono do kanonu Mszy św. i do Litanii do Wszystkich Świętych. Konstantyn Wielki wystawił nad jego grobem wspaniałą bazylikę. Z Rzymu kult św. Wawrzyńca dotarł do Niemiec, Hiszpanii, Francji, a potem do Polski. Czcili go ludzie ubodzy, piekarze, kucharze, bibliotekarze i rolnicy. Święty Wawrzyniec był też przywoływany jako patron pasiek, w myśl powiedzenia: Przez Wawrzyńca męczennika, chroń Panie, pszczółki od szkodnika. W tradycji ludowej na Podkarpaciu do niedawna kultywowany był zwyczaj palenia w wigilię tego dnia ogni, podobnie jak w Zielone Świątki.

Święty Wawrzyniec to także patron żniwiarzy, którzy w tym czasie kończą żniwa, w myśl powiedzenia:  Święty Wawrzyniec niesie z pola wieniec. Są i inne przysłowia związane z tym dniem:  Na świętego Wawrzyńca szykują się żeńce do wieńca;  Wawrzyniec i Bartłomiej (24 VIII), kiedy w słońcu trwają, piękna jesień nam zapowiadają ; Gdy na Wawrzyńca orzechy obrodzą, to w zimie mrozy dogodzą; Święty Wawrzyniec pokazuje do ziemniaków gościniec.

                                                                                                   Halina Kościńska