Menu
Dzisiaj jest: 28 Marzec 2024    |    Imieniny obchodzą: Aniela, Sykstus, Joanna

stokrotka2

Dzień św. Błażeja i św. Agaty

      Święty Błażej był biskupem Sebasty, w Armenii (obecnie miasto w Turcji o nazwie Siwa). Żył w IV wieku. Był lekarzem i męczennikiem. Jest patronem chorych na gardło, duszności, chrypki, zapalenie gruczołów szyjnych, na pamiątkę cudu jakiego dokonał, ratując od śmierci dziecko zadławione ością.

    W dawnej Polsce w dzień św. Błażeja przypadającego na 3 lutego, w kościołach święciło się czerwone jabłka i krążki z wosku i stosowano je później w domowych praktykach leczniczych i profilaktyce (np. dzieciom dawano do zjedzenia poświęcone – koniecznie czerwone -  jabłko albo okadzano je skórkami świeconych jabłek, w przekonaniu, że zabieg ten skutecznie ochroni je przed dyfterytem).

       Podczas nabożeństwa księża święcili, podawali wiernym do ucałowania, a następnie podkładali im pod brodę zapaloną, podwójną, związaną na krzyż świecę, której końce połączone były woskową pętlą. Odmawiali przy tym modlitwę za wstawiennictwem świętego Błażeja niech cię Pan ustrzeże przed chorobami gardła i wszelkim złem. Świecę tę nazywano błażejką, a obrzęd znany był w Polsce już w XVI wieku – jak pisze Barbara Ogrodowska w „Polskich obrzędach i zwyczajach dorocznych”.

       Mikołaj Rej z Nagłowic pisał z niejaką kpiną : „Błażejki sobie około gardła wieszali, a ochrapliny i inne gardłowe niemocy tym sobie leczyli”.   Jak zwykle w tradycji ludowej jest i przysłowie związane ze św. Błażejem: „Święty Błażej – gardła zagrzej”.

      Obrzęd ten zachowano jeszcze w początkach XX wieku, np. na Mazowszu, Kurpiach i ziemi krakowskiej. Obecnie te osobliwego kształtu świece – błażejki  spotkać już tylko można w zbiorach muzeów etnograficznych, a czasem na strychach plebanii lub w zakamarkach starych zakrystii.

                                       Dzień św. Agaty

       Dzień 5 lutego poświęcony jest św. Agacie, żyjącej w III wieku rzymiance, męczennicy za wiarę, torturowanej i straconej ok. 351 roku, przez spalenie na rozżarzonych węglach, od ognia uprzywilejowanej patronce, jak nazwał ją sam mistrz z Czarnolasu, Jan Kochanowski, wielki czciciel św. Agaty.

              Na cześć św. Agaty Jan Kochanowski napisał specjalną, poświęconą jej wotywę, każdego roku pobożnie ją odmawiał i wieszał na drzwiach domu skibkę poświęconego w kościele chleba, prosząc świętą o ochronę mienia i dworu przed pożarem. 

       W całej Polsce bowiem w dzień św. Agaty w kościołach święcono wodę, sól, chleb, a na Pomorzu również garście owsa lub innego ziarna. Wierzono, że wszystkie te poświęcone substancje, za pośrednictwem świętej, chronią domy od nieszczęść, klęsk żywiołowych, a przede wszystkim od ognia.

       Poświęcona wodę, sól i kawałki chleba, chowano więc skrzętnie w domu, a w razie pożaru wrzucano w płomienie, aby je ugasić.

        Na Kaszubach podczas burz, nawałnic i groźnych sztormów, ludzie stawali na brzegu, modlili się do św. Agaty i wrzucali do morza chleb, sól i ziarno poświęcone w dniu jej święta,        aby uspokoić wysokie fale, wiatr i umożliwić kutrom rybackim szczęśliwy powrót do domu.

        Ponadto sól, okruchy  chleba i wodę św. Agaty mieszano z jedzeniem przygotowanym dla obłożnie chorych, jako skuteczny lek na ich niedomagania, pomagający zwłaszcza cierpiącym na febrę. Biegeleisen w swojej publikacji o południowo-wschodnich terenach Polski, wydanej w 1929 r. pisze, że osobom dotkniętym febrą zalecano rzucić chleb i sól do bieżącej wody, wraz z jej prądem i wypowiedzieć zaklęcie: „Sypię to ziarno, w imię Boże, a jak to ziarno zejdzie, niech moja febra odejdzie”.     

       Poświęconą sól  stosowano także przy bólu zębów oraz w leczeniu oparzeń. Dodawano ją również do paszy chorego bydła. Wszystkim tym praktykom towarzyszyła zawsze modlitwa do św. Agaty. Jest także przysłowie związane ze św. Agatą . „Sól ( w innej wersji chleb) świętej Agaty) od ognia broni chaty”.

                                                              

                                                                                  Halina Kościńska

Ostatnio zmienianyśroda, 10 luty 2016 02:11
Powrót na górę

Gmina Brzozów

  • Brzozów
  • Górki
  • Grabownica Starzeńska
  • Humniska
  • Przysietnica
  • Stara Wieś
  • Turze Pole
  • Zmiennica
  •  

Gmina Domaradz

  • Domaradz 
  • Barycz
  • Golcowa

Gmina Dydnia

  • Dydnia
  • Grabówka
  • Hroszówka
  • Jabłonka
  • Jabłonica Ruska
  • Końskie
  • Krzemienna
  • Krzywe
  • Niebocko
  • Niewistka
  • Obarzym
  • Temeszów
  • Ulucz
  • Witryłów
  • Wydrna

Gmina Haczów

  • Buków
  • Haczów
  • Jabłonica Polska
  • Jasionów
  • Malinówka
  • Trześniów
  • Wzdów

Gmina Jasienica Rosielna

  • Jasienica Rosielna
  • Blizne
  • Orzechówka
  • Wola Jasienicka
  •  

Gmina Nozdrzec

  • Nozdrzec
  • Hłudno
  • Huta Poręby
  • Izdebki
  • Siedliska
  • Wara
  • Wesoła
  • Wołodź

Gmina Dynów

  • Dynów
  • Bachórz
  • Dąbrówka Starzeńska
  • Dylągówka
  • Harta
  • Laskówka
  • Łubno
  • Pawłokoma
  • Ulanica
  • Wyręby
  •  

Powiat

  • Warto zobaczyć
  • Inne zdjęcia
  • Regionalne